Geen excuses = echt leiderschap

Leiders bieden geen excuses aan en accepteren deze ook niet. Echt leiderschap vereist de karakter om persoonlijke verantwoordelijkheid voor iemands daden aan te tonen, en de moed om anderen verantwoordelijk te houden voor die van hen. Excuses proberen persoonlijke of professionele onzekerheden, luiheid en/of gebrek aan bekwaamheid te verbergen. Ze bereiken niets anders dan afleiden, verwateren en misleiden. Het was Benjamin Franklin die zei: ‘Hij die goed is in het verzinnen van excuses, is zelden goed voor iets anders.’

Het woord ‘excuseer’ wordt meestal gedefinieerd als een reden of verklaring die naar voren wordt gebracht om een fout of overtreding te verdedigen of te rechtvaardigen. De grootste leiders uit de geschiedenis hebben altijd een cultuur van betrokkenheid, vertrouwen en prestatie gekoesterd, waarin actie belangrijker wordt geacht dan retoriek. Leiders die excuses uitbrengen of accepteren, zijn medeplichtig aan het dempen van prestaties en het aanwakkeren van middelmatigheid.

Het probleem waarmee we als samenleving worden geconfronteerd, is dat we in een tijd leven waarin hij of zij met de beste excuses wint. Excuses zijn de regel geworden, en prestaties zijn de uitzondering geworden – een trieste opmerking natuurlijk. De oplossing is echter vrij eenvoudig: ik heb altijd gezegd dat mensen zullen stoppen met het aanbieden van excuses zodra mensen in een positie verkeren leiderschap stop met het accepteren ervan.

Mensen hebben armoede, drugsverslaving, opsluiting, misbruik, echtscheiding, psychische aandoeningen, slachtofferschap en vrijwel elke uitdaging die de mens kent, overwonnen. Het leven is vol voorbeelden van ongeschoolden, geestelijk en lichamelijk gehandicapten, mensen geboren in een door oorlog verscheurd verarmd milieu, die excuses hadden kunnen verzinnen, maar die in plaats daarvan een ander pad kozen – zij kozen ervoor om de tegenslagen te overwinnen en te slagen.

John Wooden zei: ‘Verzin nooit excuses. Je vrienden zullen ze niet accepteren en je vijanden zullen ze niet geloven.” Het mooie van performance is dat het de noodzaak van een verklaring overbodig maakt. In deze moeilijke tijden geven onbekwame leiders de economie de schuld van hun zakelijke problemen, terwijl bekwame leiders een manier vinden om te gedijen. Uitdagingen en tegenslagen zijn kansen voor groei en ontwikkeling, geen ruimte voor rationalisaties en rechtvaardigingen. De beste leiders begrijpen dit niet alleen, maar zorgen er ook voor dat de hele organisatie dit in praktijk brengt.

Het punt is: gezonde mensen verwachten geen perfectie van leiders, maar ze verwachten wel dat leiders transparant en verantwoordelijk zijn. Het aanvaarden van de verantwoordelijkheid voor uw daden, of de daden van uw team, maakt u eervol en betrouwbaar – het maakt u ook menselijker. Mensen willen niet het pratende hoofd van een politicus als leider, ze willen iemand met wie ze zich kunnen verbinden en waarmee ze zich kunnen identificeren. Ze willen niet alleen iemand die ze vertrouwen, maar ook iemand die hen vertrouwt.

Een van mijn favoriete citaten is van Edward R. Murrow; “Moeilijkheid is het excuus dat de geschiedenis nooit accepteert.” De snelste manier om respect als leider te verliezen, is door je te concentreren op optiek in plaats van op ethiek. Als je je meer zorgen maakt over de politieke gevolgen dan over het oplossen van het probleem, heb je als leider gefaald. Ook al ligt de verantwoordelijkheid voor beslissingen bij de leider, toch moet verantwoordelijkheid een kwestie van ontwerp zijn, en niet van wanbetaling. Het moet gemakkelijk worden aanvaard en niet gemakkelijk worden ontkend – dit is echt leiderschap.